Als schrijver krijg ik steeds vaker de vraag: heb jij geen ‘last’ van AI? De opkomst van ChatGPT? Een logische vraag, ik begrijp het. Maar tegelijkertijd vind ik deze vraag zo treurig, zo teleurstellend. Meestal hou ik het antwoord kort en zeg ik dat ik daar eigenlijk geen hinder van ondervindt. Wat ook zo is. Maar liever geef ik een oprecht, volledig antwoord en ga ik op zo’n moment juist graag een gesprek aan. Een gesprek over AI, over ons, wij, de mens versus deze nieuwe technologie.
Afgelopen weekend, stond er weer een artikel in de Volkskrant over jawel, Kunstmatige Intelligentie, Artificial Intelligence, AI dus. Als tekstschrijver, content maker en filosoof (Ja, zo noem ik mezelf tegenwoordig ook, want nadenken over het leven en de mens is mijn fulltime job. Schrijven doe ik slechts part-time) voel ik de noodzaak om dit stuk te lezen. Sinds de komst van AI, en zelfs ver daarvoor al, gaat het over de voordelen en mogelijkheden die AI biedt voor de mens en wereld versus de nadelen en bedreigingen er van. Zo ook in dit artikel. Een terechte discussie, maar naar mijn idee gaat het voorbij aan een diepere essentie. En die essentie, is de essentie van de mens. Voor ik dat verder toelicht wil ik vast even gezegd hebben dat ik niet behoor tot de groep die vroeger alles beter vond. Integendeel. Ik ben voorstander van verandering, mits die verandering ten goede komt aan mens én wereld zoals deze in haar meest pure vorm is en hoort te zijn. En dat is gelijk de kern van de discussie waarvan ik vind dat juist die gevoerd moet worden. Hoe komt de mens, met al zijn unieke kwaliteiten, natuurlijke intelligente, talenten, emoties, humor, gevoel en liefde, het best tot zijn recht? En hoe herstellen we de schoonheid, kracht en wijsheid van de aarde? Doen we dat middels technologieën die juist aan onze essentie voorbij gaan? De mens passiever maakt en nog verder doet verwijderen van wie hij daadwerkelijk is? Ons unieke bewustzijn negeert, alsof het niet bestaat en het er ook niet toe doet. Door voorbij te gaan aan onze eigen kracht en kennis, vergeten we dus dat wij een ongekende intelligentie in ons dragen. Als je maar goed genoeg voelt, kijkt, nadenkt en jezelf kunt overgeven aan iets dat groter is dan ons allemaal; de natuur zelf, komt een verandering naar voren die niet alleen de mens naar het allerhoogste niveau tilt, maar ook de aarde, de natuur in zijn algemeenheid.
In niets anders dan de natuur vinden we de waarheid. De zon die opkomt en ondergaat. De maan die de zeeën laat dansen. Bijen die de bloemen bestuiven. Een vrouw die zwanger is. Een boom die haar bladeren laat vallen, ieder jaar opnieuw. Een zwerm spreeuwen die in een streep vanuit Afrika neerstrijken op Hollandse weiden. Een snee in de huid die zichzelf weer dicht. Een hart dat klopt. Een frisse zomerochtend en een heldere sterrenhemel. Het zijn vormen van waarheid waar velen maar weinig of niet bij stilstaan heb ik het idee. Alsof we het vergeten lijken te zijn of het gewoonweg nooit écht goed begrepen hebben hoe bijzonder deze dingen zijn. We lijken er geen oog meer voor te hebben. Liever hangen we aan de lippen van iets dat kunstmatig is en aan die unieke, waardevolle en vooral zeer wijze natuur, voorbij gaat. Maar wie dat vergeet of daar tegenin gaat, de kracht en wijsheid van de natuur aan het wankelen brengt, in twijfel trekt, ontkent zijn ware zelf: mens zijn en daarmee onderdeel zijn van de natuur.
Wat er ook gebeurt, hoe de ontwikkeling van AI zich ook uit, aan de natuur kan niemand, geen Elon Musk of Larr Page die daar iets aan kunnen veranderen. Sterker nog, hoe meer we haar te boven willen gaan, des te groter de kans dat ze ooit van zich afbijt. En dan…dan verlangen we massaal terug naar een wereld waarin de gewone en simpele dingen er toe doen. Een wereld waarin we nog gewoon zelf nadenken over een email die we schrijven. Een stuk tekst weten te creëren waarin gevoel zit, emotie en passie. Een wereld waarin onze harten spreken en de liefde regeert.Â