Aan een periode van rust komt nu langzaam een eind. Rust in de zin van weinig mensen op straat, maar vooral in de zin van geen tegengeluid. De ME neemt het op tegen anti-lockdown bewegingen, sportschoolhouders uiten hun woede en ook veel andere ondernemers laten fel van zich horen. Hoe zal dit zich ontwikkelen? Onlangs schreef ik een stuk over het huidige kapitalisme dat juist nu in de crisis nog meer tegen ons werkt. De economische problematiek van de maatregelen komt voort uit het feit dat velen hun omzet zien kelderen. De focus op meer, groter en beter voerde afgelopen jaren de hoofdtoon, vooral in het bedrijfsleven. We willen meer verdienen, meer kunnen kopen, een groter huis, een nog grotere tuin en ga zo maar door. Omdat er nog altijd een grote groep bestaat die geen genoegen neemt met een beetje minder, lopen velen nu flink tegen de lamp. Eigenschuld dikke bult? Ik vind van wel. Waarom moet een horecaondernemer 50 zaken runnen? Waarom kan hij niet zijn aandacht en liefde stoppen in één goede? Nog geen jaar geleden werd in verschillende kranten geschreven over de wildgroei van horeca in diverse steden. Koninklijke Horeca Nederland concludeerde destijds dat in steeds meer gebieden sprake is van overaanbod en wil dat gemeenten en provinciebesturen ingrijpen. En dit geldt voor meer branches. We zijn op vele fronten verzadigd. Daarmee zeg ik niet dat wanneer je zelf iets wil beginnen dit een slecht idee is, maar wel wanneer je al iets in handen hebt.
Eigenlijk zou er veel strenger toezicht moeten zijn op ondernemers en hun plannen. Heb je al een onderneming, dan mag je bijvoorbeeld niet nog een starten. Zo beperk je overschot en blijft er een eerlijke kans bestaan voor de starter die ook graag zijn droom wil waarmaken. En wie nu denkt; maar die grote ondernemingen brengen ook heel veel geld op. Ja, dat klopt. Maar wanneer puntje bij paaltje komt, zoals nu in crisistijd, zien we van al dat geld niet veel terug. Mede door de grote bedrijven zijn de zakken van de overheid diep, maar er komt een moment aan dat deze leeg zijn. Er zal zich een moment aandienen dat de overheid zal zeggen: ja, er is van alles door ons beloofd, maar iedereen helpen dat kan natuurlijk niet. Dat kan wellicht wel, maar net als de boze ondernemers, is ook de overheid gericht op meer en meer geld. Liever het geld naar grote bedrijven als KLM waar ze in de toekomst hopelijk weer veel aan verdienen, dan de kleine ondernemer helpen om zijn hoofd boven water te houden. Dit is nu eenmaal hoe het systeem al eeuwen werkt. Laten we daar met zijn allen dus niet raar van opkijken. Heb je er zelf voor gekozen om te groeien, je winsten te maximaliseren, geen genoegen genomen met dat wat je al had? Zo ja, is het dan niet een heel klein beetje ook je eigenschuld dat je in crisistijd in problemen zit? Hoe meer je hebt, hoe meer je wil, des te meer je kan verliezen. De band Voltooid Verleden Tijd zong het ooit al eens: “Maar wat je niet hebt gehad, raak je ook niet kwijt. Voltooid verleden tijd.”
En ja, het is schrijnend, het is sneu en absoluut zorgwekkend dat er vele mensen in problemen zitten nu. Vooral voor hen die niet hebben gekozen voor een zo groot mogelijke winst, maar slechts onderdeel zijn van het behalen van die winst, komen de klappen extra hard aan. Zij die geen buffer hebben, geen groot huis of dure auto die in het ergste geval nog te verkopen zijn. Het moge duidelijk zijn dat deze coronacrisis veel te weeg brengt. Maar leren we er ook daadwerkelijk iets van? Dat het grootste deel van de bevolking nog gezond is lijken we voorlief te nemen. We zijn klaar met het binnen zitten. Nu consumeren en nu ondernemen is belangrijker. Maar hoe te ondernemen wanneer jijzelf of je klanten al lucht happend op de IC liggen? Ik ben ervan overtuigd dat een hoop problemen worden opgelost wanneer we het leven niet buiten onszelf zoeken, maar in onszelf. Zolang je blijft hunkeren naar geluk vinden in materiële dingen, gaat het op een dag écht mis. En als we niet oppassen kan die dag zich vandaag of morgen aandienen. Een les die ik in ieder geval heb geleerd afgelopen weken: een mens heeft niet veel nodig. Hou het simpel.